Siyah Çay Üretimi

Dostluk meclislerindeki muhabbetlerin, samimiyetin, bayramlar?n seyranlar?n, hüznün, endi?enin, ac?lar?n tan??? olan çay, vazgeçilmez içeceklerimiz aras?nda yerini alm??t?r. Hayat?m?zla bu denli iç içe olan ve nesilden nesile bir kültür olarak aktar?lan çay?n ülkemizde en çok tercih edilen türü siyah çay, bir di?er ad?yla dökme çay olarak kar??m?za ç?kar.

Yüzlerce y?ll?k tarihiyle çay?n yolculu?u, Uzak Do?u’nun do?as?na, kültürüne ve hatta t?bbi literatürüne kadar uzanmaktad?r. M.Ö. 2. Yüzy?lda Çin s?n?rlar?nda medikal amaçlarla kullan?lmaya ba?lanan bu e?siz bitki, birçok evreden geçerek M.S. 10. Yüzy?lda bir içecek olarak tüketilmeye ba?lanm??t?r. Sakinle?tirici, rahatlat?c?, dinlendirici ve iyile?tirici özellikleriyle öne ç?kan çay?n suyla bulu?mas?, onu ülkemizde en çok tüketilen içecek haline getirmi?tir.

Çay?n birçok çe?idi olmakla birlikte siyah çay, gerek tad? gerek kalitesiyle di?er çay türlerine nazaran daha yayg?n bir ?ekilde kullan?lmakta ve tüketilmektedir. Elbette bir bitki olarak çay?n bütün türlerinin kendine has olumlu özellikleri bulunmaktad?r. Ancak dökme çay, özel üretim süreçlerine sahip olmas? sebebiyle hem yaln?zca profesyonel üreticiler taraf?ndan piyasaya sunulabilmekte hem ekonomik avantajlar?yla geni? kitlelerin ula?abilece?i bir ürün olabilmektedir.

Yaln?zca ülkemizde de?il Dünya’da da en çok tüketilen çay olmay? ba?aran siyah çay, çay bahçesinden toplan?lmas?ndan ambalajlanana ve mutfaklar?m?zda yer edinene kadar benzersiz i?lemlere tabii tutulmaktad?r. Gelin siyah çay serüvenine birlikte göz atal?m.

Soldurma: Çay bahçesinden Ambalaja ?lk Ad?m

Siyah çaya nefis bir koku ve koyu k?rm?z? dem bah?eden kalitenin taptaze çay yapraklar?n?n emekçi eller taraf?ndan cennet vadilerden topland?ktan sonra özenle ay?klanmas? oldu?unu biliriz. Ancak bilmedi?imiz, bu yolculu?un ay?klamadan sonra fabrikada süregelen görünmez k?sm?d?r. Neredeyse %80 su içeren taze siyah çay yapraklar?, öncelikle bir platform üzerine serilerek alttan ?s? verilmek suretiyle nem oran? azalt?l?r. Bu ilk ve önemli a?ama kula?a her ne kadar basit gelse de soldurma süresi, ?s?s? ve yo?unlu?u çay yapraklar?n?n ya??ndan hava ko?ullar?na dek pek çok etken göz önüne al?narak belirlenir. Dolay?s?yla yapraklar?n t?pk? yayladan kopar?ld?klar? andaki gibi hünerli ve bilge ellere emanet edilmesini gerekli k?lar.

K?v?rma: Yapraklar?n “Suyunu Ç?karmak”

Siyah çay üretimi serüveninin ikinci ad?m? ise “k?v?rma” ad? verilen i?lemdir. Soldurman?n titizlikle gerçekle?tirilmesine ba?l? olarak verimlili?i artan k?v?rma i?leminde, çay yapraklar? çe?itli pres makinelerden geçerek ezilir, bükülür ve k?vr?l?r. Bu sayede yapraklar?n içerisinde bulunan su hücre çeperlerinden ta?arak yüzeye yay?l?r. Pek tabii anlatmas? kadar kolay olmayan bu i?lem süresince çaylar pek çok defa makinelerden geçirilerek elenir ve ayn? zamanda ilk kez parçalanarak dökme çay olmak üzere yola koyulurlar.

Oksidasyon: Çay Yapraklar?n?n Anlam Kazand??? An

Oksidasyon, di?er ad? ile “fermente” i?lemi siyah çay üretimi için belki de en kritik a?amad?r. Bu noktada öz suyu, hücre çeperine yay?lm?? olan çay yapraklar? fermantasyona u?rat?larak ilk kez kimyasal bir i?leme u?rar ve yap?s? de?i?ir. Çay?n yeni hali k?z?l renktedir ve art?k nefis aromal? kokusu ile buruk lezzetine kavu?mu?tur. ?ncelikli bir i?lem olan fermantasyonda i?lem süresi veya yo?unlu?u yanl?? uygulan?rsa çay?n kaliteli bir dem almas?n? engeller ve elbette lezzetini bozar.

Kurutma: Çay Yapraklar?ndan Çay Tanelerine

Buruk lezzetine ve taze kokusuna kavu?an çay yapraklar? oksidasyondan sonra halen yüksek say?labilecek oranda nem içermektedir. Kurutma i?lemi, siyah çay üretimi için kritik bir ad?md?r; zira burada f?r?nlanan yapraklar?n nem oran? yakla??k %2-3 olacak ?ekilde buharla?t?r?l?r. Bu sayede çay?n nemli kalarak çürümesinin önüne geçilir ve ömrü uzat?l?r. Kurutma a?amas?ndan sonra yapraklar, dökme çay halini alarak kuru toz hale gelir.

Tasnif: Çay?n S?n?fland?r?lmas?

Elbette irili ufakl? taneciklerden olu?an dökme çay, ambalaj?na girmeden hemen önce kalite ve boyutlar?na göre s?n?fland?r?l?r. Böylece her pakette tek tip çay olmas? sa?lan?r.

Ambalajlama: Çay bahçesinden Sofraya gelen Çay

Lezzetli serüven tamamland???nda farkl? kalite ve a??rl?ktaki siyah çaylar ambarlara ta??n?r ve burada çay? optimum ko?ullarda muhafaza etmek için elveri?li ambalajlar?na yerle?tirilir. Genellikle iki katl? olarak üretilen çay paketi üzerinde üretim süreci, yeri ve zaman?na ili?kin güvenilir bilgilere yer verilir. Ard?ndan siyah çay taneleri, çay bahçesinden topland??? ilk günki kadar taze fakat ondan çok daha lezzetli bir formda samimi sohbetlerinizin tan??? olmak üzere yola ç?kar.